Prof. Dr. Ali Nesin 2018 Leelavati Ödülü’ne layık görüldü.

Üniversitemiz Matematik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali Nesin Uluslararası Matematik Birliği (International Mathematical Union) tarafından 2018 Leelavati Ödülü’ne layık görüldü. Ödülün duyurusu, Uluslararası Matematik Kongresi’nin 1 Ağustos 2018’de Brezilya’nın Rio De Janerio kentindeki açılış töreninin ardından yapılan ödül töreninde yapıldı.

“Matematiğin bir entelektüel bilim dalı olarak ve farklı insani girişimlerinde oynadığı hayati rolün toplumsal bilince kazandırılmasındaki olağanüstü katkılarından" dolayı verilen Leelavati Ödülü ismini, 12.yüzyılda Hint matematikçi Bhāskara II tarafından yazılan aritmetik ve cebire adanmış matematik bilimi eseri "Lilavati"den alıyor.  

Ali Nesin’in Türkiye’de matematik farkındalığının geliştirilmesindeki başarılarının yanı sıra, özellikle Matematik Köyü’nün hayata geçirilmesi ve geliştirilmesindeki büyük emeği; matematik eğitimi, araştırma ve keşif dünyasının Şirince’deki bu çok özel yerde geniş bir kitleye ulaştırılmasındaki başarısı kendisine bu yılki Leelavati Ödülü’nü kazandırmıştır.

Ayrıntılı bilgi için tıklayın.  

Görüşler:

Prof. Alexandre Borovik (University of Manchester):

“Buna çok sevindim, ama hiç şaşırmadım: hayatim boyunca dört ülkede ders verdim ve kesinlikle diyebilirim ki, Ali Nesin'in matematik eğitimi ve tanıtımında yaptığı işlerin gerçekten de dünyada karşılığı yoktur.  Neredeyse yirmi sene boyunca Ali'nin Türkiye'deki eğitim çalışmalarının gelişimine şahit olma şansına sahip oldum. Her şey, Amerika'daki başarılı kariyerini bırakıp, babasının kurduğu Nesin Vakfı'nı yönetmek üzere Türkiye’ye döndüğü zaman başlamıştı. Vakfı ziyaret etme şansım oldu ve bence Ali'nin Vakıf’tan edindiği tecrübeler olmasa, şimdi dünyaca ünlü Matematik Köyü de mümkün olmazdı. Orada, yoklukta ve ilgisiz büyümüş çocuklara güven-bağımsızlık-sorumluluk verme şeklindeki harikulade formülünü pekiştirdi; sonradan bunları yetkilendirme-bağımsızlık-özen prensipleri olarak matematik eğitim modelinin merkezine koydu.  
Ali'nin matematiğe yaklaşımı derinden hümanisttir. Bence çocukların sadece daha iyi matematikçi değil, daha iyi insanlar olmalarına yardımcı oluyor. Hayatta,

• matematikte yetkili olması gencin kendine güvenmesini sağlar,
• ağımsızlık aynı zaman diğerlerine saygıyı beraberinde getirir,
• özen demek ahlakın altın kuralı demektir: “başkalarını yargılamadan önce kendini yargıla”

Ali'nin çalışmaları, bütün dünyaya örnektir. Ülkenizde yüzlerce insan ona yardım ediyor: öğrencileri, ders veren ve Köy’ün işlemesine yardımcı olan gönüllüler, Köy ve Nesin Vakfı çalışanları, bağışçılar. Haklı olarak, fikirlerinden ve çalışmalarından ilk olarak Türkiye faydalanıyor.  

Prof. Gregory Cherlin (Rutgers University, USA)

“Parlak Türk matematikçi Ali Nesin'in 2018 Leelavati Ödülü’nü yani, matematiğin sosyal tanıtımı alanında en yüksek ödülü aldığını duyduğuma çok mutlu oldum. Bu ödülü, doğduğu Türkiye’nin gelişimi için, modern matematiğin ve matematiksel eğitim anlayışına, farkındalığına ve sevilmesine getirdiği katkılardan dolayı almıştır. Yayımda, anlatımda, müfredat geliştirmede ve eğitimsel yaratıcılıktaki girişimleri Türkiye’de bir nesil matematikçiye ve matematik severe ilham vermiştir, ve dünya için bir model olmalıdır. Ali, derin matematik bilgisini iletişim yeteneğiyle, inanılmaz bir yaratıcı enerjiyle ve Türk kültür ve toplumunun en yüksek değerlerine tutkulu bir bağlılıkla birleştiriyor.”

Max Dickmann (Araştırma Direktörü (Emeritus), Institut de Mathématiques de Jussieu-Paris Rive Gauche / Paris 6 (Sorbonne) ve Paris 7 (Paris Diderot) Üniversiteleri, Fransa)

Ali Nesin'i tanıdım tanıyalı zekasına ve hem akademik hem insani başarılarına hayranım. Bu yüzden, dünya matematik camiasının 2018 Leelavati Ödülü’yle bu niteliklerini tanıdığı haberini duyunca çok duygulandım. 1980'lerin başında Ali doktora öğrencisiyken tanıştık. O zamandan beri, ABD'nin en iyi üniversitelerinde parlak araştırma ve hocalık kariyerini takip ediyordum. O yüzden 1990'lı yılların sonlarına doğru Türkiye’ye dönme konusundaki cesur kararını duyunca şaşırmıştım. Orada hem babasının başlattığı işleri -yani muhtaç çocukların eğitimine ve sosyal gelişimine yardımcı olmak- hem de entelektüel çalışmalarına devam edecekti. Yaptıkları:

• İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin Matematik Bölümü’nü kurdu.
• Matematiğin çok geniş bir kısmını anlatan inanılmaz sayıda yazı, ders notu ve popüler kitap üretti.
• Birçok öğrencinin araştırmasını yönetti.
• Popüler matematik dergisi "Matematik Dünyası"nı yayımladı ve dergiye birçok yazı yazdı.
• Eski Türkçe öğrenerek babasının birçok notunu, kitabını, mektuplaşmalarını ve başka el yazmalarını çevirdi ve yayınladı.

Sonra bu yüzyılda, Ali birçok arkadaşını ve meslektaşını Şirince'deki Matematik Köyü'nü kurarak şaşırttı. Bir grup öğrencisinin, meslektaşının ve arkadaşlarının yardımıyla, Köy’ü kelimenin tam anlamıyla elleriyle sıfırdan inşa etti. Köy, hayatının 10 yıllık süresi boyunca şaşırtıcı derecede büyümüştür; öğrencilerin ve hocaların gönüllülüğü ve bağışçılar sayesinde küçük bir bütçeyle işliyor; ücretler bazen alınmıyor.

Köy’ün düşünülmesi, yaratılışı, tarihi ve olağanüstü başarısı birçok basın yayınında uzunca anlatılmıştır. Bunların arasında matematikçi mesleğinin kendine özgü basın organları da var (örneğin “Mathematical Intelligencer”, “Notices of the American Mathematical Society”, vesaire), dolayısıyla benim burada anlatmama gerek yok. 

Derin analizler, öğrenciler ve hocaların kişisel deneyimleri (kendiminki dahil) gösteriyor ki Matematik Köyü, Türkiye’nin halkının ve gençliğinin matematik sevgisine katkıda bulunan fevkalade orijinal bir girişim olmakla kalmıyor, aynı zamanda yeni nesillerin eğitiminde ve gelişiminde matematik dünyasının da ötesinde çığır açan bir deneydir. Nesin Matematik Köyü, Ali'nin müthiş kreasyonu, bence bütün Türkiye’nin paha biçilemez bir başarısı olarak kutlanmalıdır.