Uygulamalı Rekabet Hukuku Seminerleri-Hafta 5: "Perakende Sektöründe Alıcı Gücünden Kaynaklanan Rekabet Sorunları"

"Perakende Sektöründe Alıcı Gücünden Kaynaklanan Rekabet Sorunlarının Analizi ve Çözüm Yolları"

Tarih: 18 Mart 2015, Çarşamba
Saat: 18.30
Yer: Dolapdere Kampüsü, Mahkeme Salonu             

Konuşmacı: Dr. Kadir Baş (Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi)

Rekabet hukuku, genel olarak sağlayıcıların pazar gücünün yarattığı rekabet sorunlarına odaklanmaktadır. Ne var ki son yıllarda çeşitli sektörlerde büyük alıcıların ortaya çıkması, rekabet hukukunun alıcı gücüne dayanan uygulamalara da yoğunlaşmasını gerekli kılmıştır. Alıcı gücünün yükseldiği bu sektörlerin başında gıda, temizlik ve kişisel bakım gibi hızlı tüketim malları perakendeciliği gelmektedir. Son dönemde yoğunlaşmanın artış gösterdiği bu sektörde, pazarın önemli bir kısmını elinde tutan büyük süpermarketler, sahip oldukları pazarlık gücünü sağlayıcılar aleyhine kullanmakta ve bunlarla normal rekabetçi koşullara göre daha avantajlı koşullarla sözleşme yapabilmektedir. 

Perakende sektöründeki bu tür uygulamaların rekabet hukuku kapsamında değerlendirilmesinde iki önemli problem ortaya çıkmaktadır. İlk problem, alıcı gücüne dayanan söz konusu uygulamaların rekabete ve dolayısıyla tüketici refahına etkisinin olumlu mu yoksa olumsuz mu olacağının saptanmasının her zaman kolay olmamasıdır. İkinci problem ise, alıcı gücü kullanımının rekabete olumsuz etkileri sağlam ekonomik veriler ile ortaya konulsa bile, mevcut rekabet hukuku araçlarının bu etkilerin önlenmesi için yetersiz kalmasıdır. Perakende sektöründe alıcı gücünden kaynaklan rekabet endişelerinin önemli bir gündem maddesi oluşturduğu AB’de süpermarket zincirlerinin 

Genelde hakim durumda olmaması ve bunların rekabet problemi yaratan uygulamalarının çoğu zaman bir anlaşma oluşturmaması sebebiyle, bu davranışlarla ABİDA Madde 101 ve 102 çerçevesinde etkin bir şekilde mücadele edilememektedir. Bu nedenle, birçok AB ülkesi, rekabet hukukunun yetersiz kaldığı bu sektördeki perakendecilerin davranışlarını regüle eden bir takım özel düzenlemeler kabul etmiştir. Türkiye perakende sektöründe, yoğunlaşmanın nispeten düşük olması sebebiyle alıcı gücünün şuan için AB’de olduğu gibi ciddi rekabet sorunları yarattığını söylemek pek mümkün değildir. Bununla birlikte, bu problemlerin Türkiye açısından tamamen göz ardı edilmesi de mümkün değildir. Nitekim AB ülkeleri düzenlemelerine paralel olarak yakın zamanda TBMM’ye sunulan Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’nda bu sektörün rekabetçi koşullarda işlemesine yönelik bazı düzenlemeler öngörülmüştür. 

Bu seminerde, perakende sektöründe alıcı gücünün yarattığı rekabet sorunları ve bu sorunlarla karşılaştırmalı hukukta ve Türkiye’de rekabet hukuku kuralları ve diğer hukuki düzenlemeler çerçevesinde nasıl mücadele edildiği tartışılacaktır. Bu çerçevede, öncelikle alıcı gücünün genel ekonomik analizi sunulacak, daha sonra perakendecilik sektörünün genel özellikleri belirtilerek alıcı gücünün bu sektörde ortaya çıkardığı rekabetçi endişeler ele alınacaktır. Seminerde bu rekabetçi endişelerin giderilmesinde rekabet hukuku kurallarının ne ölçüde başarılı olduğu özellikle karşılaştırmalı hukuk açısından incelenecektir. Son olarak, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’nda yer alan düzenlemelerin yerindeliği ve yeterliliği karşılaştırmalı hukuktaki muadil düzenlemeler de dikkate alınarak tartışılacaktır. 

 Kayıt ve ayrıntılı bilgi  için: http://rhm.bilgi.edu.tr  /  rhm@bilgi.edu.tr