Tarih Konuşmaları: 20. Yüzyılın Başında Osmanlı Tütün Sanayisinde Emek ve Sermaye

Tarih Konuşmaları İstanbul Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü tarafından düzenlenmektedir.

Konuşmacı: Can Nacar, Koç Üniversitesi

Osmanlı İmparatorluğu’nda yetiştirilen tütüne olan talep, sigara tüketiminin dünya genelinde yaygınlaşmasıyla birlikte 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren hızla artmıştır. İmparatorluğun 1880 yılında yaklaşık 9 milyon kilogram olan tütün ihracatı 1911’de 38 milyon kilograma ulaşmıştır.  Artan talebe paralel olarak Kavala, Samsun, İskeçe ve Selanik gibi önemli ihracat merkezlerinde faaliyet gösteren yerli ve yabancı tüccarlar tarafından ihraçlık tütün yapraklarının kalitelerine göre tasnif edilip paketlendiği çok sayıda mağaza açılmıştır. Bu konuşmada ilk olarak bahsi geçen mağazalarda çalışan işçilerin kimler olduğu ve hangi koşullarda çalıştıkları incelenecek, sonrasında da onların Makedonya ve Trakya kentlerinde gerçekleştirdiği bazı grevler ve örgütlenme faaliyetleri ele alınacaktır. Bu noktada, aralarındaki cinsiyet, din ve etnisite temelli ayrışmalara rağmen, işçilerin 20. yüzyılın başında mağazalardaki emek süreçleri üzerindeki denetimlerini hayli arttırmış olduğu vurgulanacaktır. Son olarak, II. Meşrutiyet yıllarında tütün mağazalarında emek ve sermaye arasında yaşanan çatışmaların, imparatorluğun dağılmasıyla kurulan ulus devletlere nasıl bir miras bıraktığı kısaca tartışılacaktır.   

Tarih: 26 Şubat 2020

Saat: 16.00-18.00

Yer: santralistanbul, Seyfi Arıkan Binası, SA 107