Travma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Yüksek Lisans Programı

Program Hakkında

Ruhsal travma ne yazık ki yaygın olarak görülen, kadınları, erkekleri, çocukları ve aileleri etkileyen bir halk sağlığı sorunu. Dünya nüfusunun neredeyse beşte birinin yaşamları boyunca en az bir doğal afetle karşılaştığı bilinmektedir, tüm dünyada kadınların neredeyse yarıya yakını fiziksel şiddete, en az dörtte biri cinsel şiddete maruz kalmaktadır. Trafik kazası kurbanlarından intihar bombacılarına, göçmenlere kadar birçok farklı yollarla modern dünyada yeni ve yaygın travmalar ortaya çıkarmaktadır

Genellikle yoksul ve çeşitli yetersizlikleri, yoksunlukları bulunan ülke ve toplulukların afetlerden daha fazla etkilendiği bilinmektedir. Afetler yaşandıkları topluluklarda başta depresyon, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), anksiyete bozuklukları olmak üzere pek çok ruhsal hastalığa yol açar. Genel toplum çalışmalarında TSSB’nin yaygınlığı %5-15 arasında değişirken, toplumsal travmalar ve afetler sonrasında bu oranların çok arttığı, afet sonrası ilk yıllarda %30-40 düzeylerinde değişebildiği, yıllar geçtikçe yaygınlık oranlarının azaldığı, buna karşın yine de ortaya çıkmasından yıllar sonra bile afetlere bağlı ruhsal hastalıkların önemli bir halk sağlığı sorunu teşkil ettiği bilinmektedir.

Sağlıkçılar, itfaiyeciler, arama kurtarma görevlileri gibi bazı meslek çalışanlarının da travmatik olaylarla karşılaşma ve etkilenmeleri fazla olabilmektedir. Ortaya çıkan travma sonrası stres bozukluğu ve depresyon gibi ruhsal hastalıklar etkilenen kişi kadar yakın çevresindekileri, aile bireylerini, arkadaşlarını ve iş ortamını da etkileyecektir. Travmalar ve afetler sonrasında sadece ruhsal hastalıklar değil; kalp – damar sistemi, sinir sistemi, mide-barsak sistemi, bağışıklık sistemi gibi pek çok sistemi ilgilendiren tıbbi hastalıkların yaygınlığında da bir artış beklenir. Bu nedenle, afetler toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyen etmenlerin başında gelir.

Dünya genelinde ve Türkiye’de oldukça yaygın yaşanan afetlerin ya da travmatik olayların sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini azaltabilmek için;

• Afete karşı hazırlıklı olmak, afetin insanları etkilemesini kolaylaştıran etkenleri engellemek,
• Afet yaşayan topluluklara psikososyal hizmetleri ilk andan itibaren ulaştırmak ve sürdürmek,
• Hastalıklar geliştiyse uygun ve etkili tedavi ve iyileştirim (rehabilitasyon) çalışmaları yapmak gereklidir.

Travma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Yüksek Lisans Programı, bütün bu aşamaları uygulayabilecek yeterli, donanımlı, deneyimli insan kaynağını oluşturmayı hedeflemektedir Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu travmaların yol açtığı ruhsal etkilenmeleri azaltacak ve yetkin şekilde tedavi edecek ruh sağlığı uzmanlarının sayısı oldukça azdır. Bu alanda yetkin, donanımlı, ruhsal travmadan etkilenen bireylere etkili bir ruhsal hizmet, destek ve tedavi sunacak ruh sağlığı çalışanlarının eğitimini desteklemek üzere, İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Program Enstitüsü altında “Travma ve Afet Çalışmaları Uygulamalı Ruh Sağlığı Yüksek Lisans Programı” eğitim yaşamına başlıyor.

Travma ve afet kavramları - türleri, tarihsel gelişimleri, ruh sağlığı, sınıflama sistemleri, ayırıcı tanı yaklaşımları, psikopatoloji, açıklayıcı kuramlar, bireysel görüşme ilkeleri, değerlendirme, travma sonrası ruhsal yaklaşımlar, psikodinamik yaklaşım, bilişsel ve davranışçı kuram ve tedaviler, toplum tabanlı yaklaşımlar, psikososyal girişimler, çocuk ve ergenlerde travmanın değerlendirilmesi, anlaşılması ve tedavisi derslerin içeriğini yansıtan bazı başlıklardır.

Alanında deneyimli 9 uzman tarafından aktarılacak olan 11 dersin yanı sıra, seminer ve kursları da içeren tezli programın 23 kişilik bir danışma kurulu mevcuttur. Programın çocuk – ergen ve erişkin olmak üzere iki yönelimi vardır. Öğrenciler seçimlerine göre bu iki alt dala yönelebileceklerdir.

Programın, hekim ve hemşireler dışında ruh sağlığı uzmanlık alanları ve benzerlerinden oluşan bir aday havuzu vardır. Ders seçimlerinde adayların alt yapısına uygun yönlendirmelerin yapılması planlanmaktadır.

Eğitim dili Türkçe olacak olan programın süresi en az 4, en fazla 6 dönemdir. Eğitim döneminin üçüncü yarıyılında mültecilik, terör, cinsel şiddet, doğal afetler, travmatik yas, işyerlerinde ruh sağlığı, insan hakları, nörobilim gibi konularda tam günlük kursların düzenlenmesi planlanmıştır. Ayrıca öğrencilerin staj olanakları ve ruhsal görüşme, muayene ve psikoterapi yetkinliklerini arttırmak için planlanmış denetim (süpervizyon) saatleri olacaktır. Tez, programın son ürünüdür.

Uzmanla buluşma, sinemada travma “sinetravma” gibi etkinliklere de yer verecek olan programın travma ve afet ruh sağlığı alanında önemi bir ihtiyacı karşılayacağını düşünmekteyiz.

Sizlerle BİLGİ’de travma ve afet ruh sağlığı çalışmak dileğiyle…