Eğitmen Ders İçi Gözlemleri
Eğitmen gözlemleri
Tanım: Sınıf-içi ders gözlemleri mesleki gelişim amaçlıdır ve Bilgi Üniversitesi Hazırlık Programında görev yapan eski ve yeni tüm öğretmenler bu sürece tabiidir. Ders gözlemleri öncesinde öğretmenlere ÖEGB tarafından gerekli bilgi ve destek sağlanır. Prosedürün işleyişi şu şekildedir:
• Kuruma yeni katılan öğretmenler, eğitmenin ders içi gözleminden önce hizmet öncesi eğitim programını ve kıdemli öğretmen ders gözlemi programının temel adımlarını tamamlarlar. Bu sebeple, yeni öğretmenlerin ÖEGB ders gözlemlerine ikinci dönemde başlanır.
• Halihazırda kurumda görev yapan öğretmenlerin ders gözlemleri akademik yıl içerisinde herhangi bir dönemde yapılabilir.
• Ders gözlemi sonrasında gerekli görülürse öğretmenin devam niteliğinde bazı ek çalışmalar yapması istenebilir, veya tekrar bir ders içi gözlem yapılabilir.
Amaçlar: ÖEGB ders içi gözlemlerinin amaçları şu şekildedir;• Öğretmenlerin güçlü yönlerinin ve geliştirilmesi gereken alanlarının farkında olmalarını sağlamak,
• Öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu alanlarda profesyonel gelişim fırsatlarını tanımlamak ve önerilerde bulunmak,
• Öğretim kalitesinin artırılmasına katkıda bulunmak,
• Müfredatın uygulanışı hakkında yararlı bilgiler elde etmek,
• Belirli öğrenci profilleri ve seviyeleri hakkında veri toplamak,
• Kurumun ders içi eğitimde belirli bir standardı sağlamasına yardımcı olmak.
Gözlem prosedürü:
• Planlama: Öğretmen ve öğretmen eğitmeni, gözlem öncesi toplantısı, ders içi gözlem, ve gözlem sonrası toplantısı tarihlerini önceden belirler. Eğitmen, gözlem sürecinin nasıl ilerleyeceğini açıklar.
• Ders planı hazırlama: Öğretmen şu unsurlara yer vererek ders planını hazırlar;
o dersin açık olarak ifade edilmiş genel amaçları ve öğrencilere yönelik öğrenme çıktıları, (öğrencilerin dersin sonunda hangi bilgi veya beceriyi edinecekleri)
o planlanan etkinlik veya uygulamaların amaçları,
o öngörülen sorunlar,
o özel öğrenme durumları,
o dersi anlatmak için belirlenen stratejiler.
Öğretmenler, gözlem öncesinde ders planlarını hazırlarken eğitmene danışarak fikirlerini alabilirler.
• Gözlem öncesi toplantı: Gözlem öncesi toplantısında öğretmen, planladığı dersin genel hatlarını (dersin amacı, materyaller, dersin bölümleri, öngörülen sorunlar, sınıf profili, öğrenci sayısı gibi yararlı bilgiler) açıklar. Öğretmen, ders planının bir kopyasını eğitmene verir. Eğer öğretmen isterse, eğitmen önerilerde bulunabilir. Dersin, müfredatta belirlenmiş olan amaçlara uygun olarak hazırlanması önemlidir.
• Sınıf içi gözlem: Belirlenen gözlem gününde öğretmen ve eğitmen, dersin başlamasından birkaç dakika önce buluşurlar ve sınıfa birlikte giderler. Öğretmenin, eğitmene sınıfta nerede oturmasını istediğini göstermesi yararlı olacaktır. Gözlem sırasında eğitmen, dersin gidişatını ayrıntılı şekilde not alır (derste neler olduğu, zamanları, öğrenciyle etkileşim biçimleri ve aktivitelerle ilgili yorumlar vb). Gözlemler genellikle bir ders saati içinde tamamlanır.
• Öz-değerlendirme formu: Öğretmen, gözlemin ardından dersi hakkındaki düşüncelerini (örneğin güçlü yönleri ve iyileştirmek istediği yönleri) öz-değerlendirme formuna yazar ve öğretmen eğitmeni ile paylaşır.
• Ders gözlem raporu: Öğretmen eğitmeni, gözlemlediği ders sırasında aldığı detaylı notlar ve öğretmenin yazdığı öz-değerlendirme formunu da göz önünde bulundurarak bir gözlem raporu yazar. Bu raporda ders ile ilgili güçlü yönler, gelişmesi gereken konular ve gelişim için öneriler yer alır.
• Gözlem Sonrası toplantı: Gözlem sonrası toplantı gününde eğitmen, öğretmenden gözlemlenen ders hakkında ayrıntılı düşüncelerini sorar, sonrasında ders hakkında yazdığı ayrıntılı notlarını gösterir ve dersin odak noktası hakkında yorumlarını aktarır. Eğitmen, öğretmene hem dersin ayrıntılı gidişatı hakkındaki notlarını hem de gözlem raporunun bir kopyasını verir. Öğretmen ve eğitmen raporun içeriğini konuştuktan sonra rapor imzalanır ve öğretmenin dosyasındaki yerini alır.
• Gözlem sonrası: Gözlem sürecinin ardından eğitmen, gözlem sonrası geribildirime dayanarak öğretmenin devam niteliğinde bazı çalışmalar (örneğin video gözlem, meslektaş gözlemi) yürütmesini veya araştırma yapmasını önerebilir.